زغال دارای کربن فعال پودری به رنگ تیره و بدون طعم و بو است ای ماده از سوختن چوب بدست می آید. این ماده را به نام های زغال اکتیو نیز می شناسند.
نحوه تهیه زغال اکتیو فعال
نحوه تهیه و ساخت زغال اکتیو تفاوت بسیار زیادی با زغال های مورد استفاده در قلیان ، زغال کبابی و … دارد. درست است که در همه زغال ها کربن وجود دارد ولی زغال اکتیو روش تهیه متفاوتی دارد.
این نوع زغال از مواد کربنی مانند چوب، زغال سنگ ، پوست یا هسته میوه ها تهیه و تولید می شود.
در کل به دو روش این نوع زغال را تهیه تولید می کنند.
۱- گرما و حرارت به زغال
به طور ساده در این روش زغال های آماده را کربونیزه می کنند به این صورت که زغال با حرارتی در حدود ۵۰۰ درجه ساتیگراد خالص سازی شده ، و مجدد با درجه دمای بالاتر خالص سازی می شود. در این روش با دو مرجله گرما دهی با درجه بالای ۵۰۰ درجه کربن فعال خالص به وجود می آید.
۲- ترکیب زغال با مواد شیمیایی
به طور خلاصه ابتدا زغال ها با مواد شیمایی خاصی ترکیب شده و بعد از آن با حرارت دهی بالا ناخالصی ها از زغال جدا می شوند.
ویژگی های زغال کربن فعال
به طور کلی کربن c یک ماده جذاب بوده و ناخالصی ها را به گونه ای جدا می کند. کربن همان عنصری است که در نوک مداد ها استفاده می شود این عنصر نیز در ساختار الماس نیز وجود دارد.
حال با طی کردن مراحلی که در بالا به آن اشاره کردیم این عنصر تبدیل به کربن فعال می شود.
جذب کردن در کربن اکتیو به این صورت انجام می شود که کربن فعال با تماس بر روی ماده خارجی در محلول هایی مانند آب باعث واکنش شیمیایی می شود و ماده مضر را از بین می برد.
زغال فعال مواد خارجی را از محیط اطراف خود جذب می نماید، همانطور که به آن اشاره شد این مواد خارجی موجود در محلول به زغال جذب می شوند. نیروی جاذبهای باعث تشکیل یک پیوند بین آلاینده و کربن و چسبیدن آنها به هم میشود.
باکتری و قارچ هایی که به سطح زغال متصل می شوند با گذشت مدت زمانی از بین می روند.
کاربرد های زغال اکتیو
با توجه به ویژگی های منحصر به فرد استفاده از این نوع زغال در مصارف مختلف بسیار بالا بوده و در صنعت ، پزشکی و … کاربرد های فراوانی دارد.
می توان بیشترین میزان استفاده از این ماده را در صنعت تصفیه آب به منظور زدودن ، بو و طعم نامطبوع دانست البته از این ماده شگفت انگیز تنها در آب شرب استفاده نمی کنند بلکه در فاضلاب کارخانه جات و همچنین در پالایشگاه های بزرگ پترو شیمی ، نفت و گاز مورد استفاده قرار می گیرد.
از کربن اکتیو در خالص کردن دارو ها ، مواد شیمیایی ، روغنهای خوراکی و صنعتی ، قند و شکر ، مواد خوراکی و … استفاده زیادی می شود. در آب میوه های طبیعی طعم حاصله از آبگیری میوه ها تغیی می کند در شرکت های معروف آبمیوه سازی برای جلوگیری از اضافه کردن اسانس و مواد شیمیایی خوراکی به آب میوه ها از زغال فعال استفاده می شود.
در صنعت و کارخانه های بزرگ از این ماده ارزشمند به منظور بازیافت حلال ها صنعتی استفاده می گردد.
در معادن از زغال اکتیو به منظور خالص سازی عنصر طلا استفاده می شود.
همانطور که به آن اشاره شد از کربن فعال در تصفیه آب آشامیدنی استفاده می گردد این تصفیه به منظور از بین بردن بو و طعم نا مطبوع آب ، زدودن کلر باقی مانده در آب معدنی سازی ، از بین بردن رنگ ناشی از املاح طبیعی ، نابود سازی باکتری و قارچ های موجود در آب می باشد.
استفاده کربن اکتیو در جهان و طول تاریخ
از زغال فعال در طول تاریخ استفاده های متفاوتی می شده است بیشتر این استفاده ها در زمینه درمانی و طب سنتی نقش داشته است. تا ده ۱۹۹۰ میلادی از لحاظ علمی نقش این ماده مورد بررسی قرار نگرفته بوده و تمام آنچه که می دانستیم به صورت تجربی از گذشتگان باقی مانده بود.
تحقیقاتی که بر روی این کربن در ده های گذشته انجام داده شده بسیار وسیع بوده است این تحقیقات منجر به پی بردن ویژگیهای پزشکی منحصر به فرد کربن شده است این ویژگی های مانند تاثیر مثبت آن بر روی پوست، مو و سلامت دهان و دندان و… است.
زغال کربن فعال برای پوست و مو
از کربن فعال به منظور زدودن چربیهای اضافی بر روی پوست و همچنین درمان آکنه می توان استفاده نمود. زغال فعال تمام آلودگیها و چربی اضافه پوست را می شوید و به نوعی جذب خود کرده و آن ها را از روی پوست دفع می کند. بدین منظور از ماسکها و صابونهای حاوی کربن فعال در داروخانهها به فروش می رسد برای شتسشوی صورت استفاده نمایید.
برای داشتن موی سالم، میتوانید موهای خود را با شامپوهای دارای زغال اکتیو بشویید تا ذرات مضر از روی تارهای مو زدوده شوند. حتی میتوانید کمی از پودر سیاه زغال اکتیو را به شامپوی مورد استفاده خودتان اضافه کنید. چربی بیشازحد مو، خارش و شوره سر هم توسط محصولات دارای کربن اکتیو درمان میشود.
زغال کربن فعال برای سلامت دندان
به منظور جرم زدایی و سفید نمودن دندان و جلوگیری از تشکیل پلاک دندان از ترکیبات خمیردندان و کربن فعال استفاده می شود.
- گفتنی است کریستال الماس نیز از پیوند های کربن به وجود آمده اند با این تفاوت که اتم های کربن در طول سالیان سال و تحت فشار و گرما به کریستال های الماس تبدیل شده اند.
معرفی انواع زغال کربن فعال
- پودری شکل
- گرانولی و کروی شکل
- میله ای شکل
پودری شکل
کربن اکتیو پودری متداول ترین نوع از انواع شکل های این ماده است. این نوع کربن فعال در تغییر رنگ الکل های صنعتی و بهداشتی بسیار مورد استفاده قرار می گیرد ، به خصوص در روز های اوج کرونا تولید و مصرف الکل بسیار زیاد شده است و استفاده از این نوع کربن اکتیو بیش از پیش شده است.
میله شکل :
این شکل از کربن اکتیو در فیلتر های تصفیه در دستگاه هایی بزرگ تصفیه هوا و آب کاربرد دارد.
کروی یا گرانولی:
از این شکل زغال به منظور فیلتر دستگاه های تصفیه های کوچک خانگی مانند تصفیه آب و صفیه هوا و کولر گازی ها استفاده می شود.
زغال پارس